مسمومیت با مونواکسیدکربن یا گازگرفتگی، مسمومیتی است که به دلیل تنفس گاز خطرناک مونوکسیدکربن ایجاد می شود. این مسمومیت که به وسیله انواع وسایل گازسوز از جمله بخاری، آبگرمکن، پیکنیک و حتی زغال ایجاد می شود، اغلب در زمستان و اوایل فصل بهار دیده می شود.

 

اگر دودکش یا تهویه یک مکان مسدود باشد، گاز مونوکسیدکربن منتشر شده از این وسایل ، امکان خروج نمی یابد، در محیط ساختمان منتشر شده و سبب مسمومیت و در نهایت مرگ می شود. مرگ بر اثر گازگرفتگی را «مرگ خاموش» می نامند.

نشانه های اولیه این نوع مسمومیت شامل موارد زیر است:

· سردرد

· ضعف جسمانی

· سرگیجه و بی قراری

· تهوع و استفراغ

· خواب آلودگی، کسلی و خستگی

پس از گذشت دقایقی و افزایش میزان مسمومیت با مونواکسید کربن، علایم خطرنا ک تر شامل موارد زیر، ایجاد می شود:

· کبودی دست، دور لب ها و نوک انگشتان

· تنگی نفس

· بی هوشی

توصیه های خودمراقبتی

· خونسرد باشید.

· با اورژانس 115 تماس بگیرید.

· از ایمنی صحنه مطمئن شوید.

· فرد مسموم را از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل کنید و یا در صورت عدم امکان، درها و پنجره ها را باز کنید.

· بیمار را در حالت استراحت قرار دهید و حرکت ندهید.

· یقه پیراهن، کمربند و لباس های تنگ افراد مسموم را باز کنید.

· راه هوایی بیمار را بررسی کنید.

· در صورتی که بیمار بی هوش است، او را به صورت خوابیده به پهلو نگه دارید.

· در صورت امکان، اکسیژن رسانی را شروع کنید.

توصیه های خودمراقبتی برای پیشگیری از مسمومیت با مونواکسید کربن

· از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده کنید.

· مسیر دودکش را قبل از راه اندازی کنترل و منافذ مسیر دودکش را مسدود کنید.

· در هنگام روشن بودن وسایل گرمایشی دقت کنید دودکش داغ باشد.

· دودکش در پشت بام ها باید کلاهک مخصوص داشته باشد.

· رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز باید آبی باشد. اگر رنگ شعله قرمز، زرد و یا نارنجی باشد، نشانه نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن در محیط است.

· نباید تمامی روزنه های جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود شود.

· آبگرمکن نباید در حمام نصب شود.

· انتهای تمامی دودکش ها باید دست کم یک متر از سطح بام و دست کم یک متر از دیوار جانبی بام فاصله داشته و دارای کلاهک مخصوص (به شکل H) باشد.

· از قرار دادن لوله خروجی بخاری به داخل ظرف آب، خودداری کنید.

· از به کار بردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودکش و یا دارای نقص در دودکش، خودداری کنید.

· آب گرمکن های دیواری گازی، اگر به مدت طولانی روشن باشند، خطرناک می شوند.

· درون خانه، به ویژه در محل خواب خود، دستگاه هشدار مونواکسیدکربن نصب کنید.

· تعمیر وسایل گرمایشی از سوی افراد غیر مجرب و بی تجربه و یا نصب آن ها از سوی اعضای خانواده، باعث ایجاد خطر می شود.

«محسن ایزدی»، کارشناس مبارزه با بیماری های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز